Mreža za izgradnju mira, koalicija koja okuplja 219 članica, organizacija i škola iz cijele BiH koja čini sveobuhvatan napor usmjeren ka obnovi kvalitete društvenog i ekonomskog života u Bosni i Hercegovini, a djeluje sa ciljem da gradi održivi mir izdaje Saopštenje za javnost povodom obilježavanja Dana Republike Srpske na datum 9. januar.
U Republici Srpskoj, entitetu u Bosni i Hercegovini danas se obilježava 9. januar, kao Dan Republike Srpske, datum koji je Ustavni sud Bosne i Hercegovine dva puta proglasio neustavnim. Dan Republike Srpske vlasti Republike Srpske obilježavaju na datum kada je 1992. godine, u Sarajevu, tadašnja Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini donijela Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine, kao nezavisne cjeline unutar Bosne i Hercegovine.
Ustavni sud tadašnje Republike Bosne i Hercegovine donio je 28. februara 1992. Odluku kojom se poništavaju i deklaracija i Ustav Srpske Republike Bosne i Hercegovine. Ustavni sud Bosne i Hercegovine je u novembru 2015. godine donio odluku prema kojoj je član Zakona o praznicima Republike Srpske koji govori o Danu Republike Srpske neustavan. Venecijanska komisija prethodno je u mišljenju ocijenila da je obilježavanje Dana Republike Srpske 9. januara “diskriminatorski, jer nije u skladu s univerzalnim vrijednostima dijaloga, tolerancije i razumijevanja”.
Obilježavanje 9. januara bilo je povod za referendum u Republici Srspkoj, kojeg je Narodna skupština ovog entiteta raspisala u julu 2016, koji je bio zakazan za 25. septembar iste godine, a koji je održan uprkos mjeri Ustavnog suda BiH, kojom je obustavljena Odluka o raspisivanju referenduma.
Nakon referenduma devet delegata Bošnjaka i Hrvata u Vijeću naroda Republike Srpske podnijelo je novu apelaciju Ustavnom sudu Bosne i Hercegovine, a Ustavni sud je u martu 2019. donio odluku prema kojoj je član Zakona o Danu Republike Srpske koji ističe da se “na osnovu potvrđene volјe građana Republike Srpske, 9. januar utvrđuje kao Dan Republike” neustavan i protivan Međunarodnoj konvenciji o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije. Utvrđeno je i da je protivan Protokolu uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda.
Svi građani i građanke Bosne i Hercegovine moraju prihvatiti kao svoju ličnu, ali i kao zadaću cjelokupnog bosanskohercegovačkog društva da zajedno i sistematski grade održivi mir, koji podrazumijeva poštivanje Ustava Bosne i Hercegovine i presuda Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, kao i konvencija koje je BiH potpisala i ratificirala. Zajednički doprinos svih nas i insistiranje na vladavini prava potrebno je za život u državi gdje se prihvatamo, poštujemo, međusobno cijenimo i sve naše razlike vrednujemo kao bogatstvo koje nas oplemenjuje i spaja, a ne razdvaja. Zbog nas i budućih generacija, kroz njegovanje dijaloga, poštivanja prava svih građana i građanki naše države, i uz insistiranje na poštivanju Ustava i zakona BiH gradimo ljepšu budućnost Bosne i Hercegovine.