Seksualno uznemiravanje mogu spriječiti i obrazovni programi u osnovnoj, srednjoj školi i na fakultetu i na radnom mjestu.
BiH
NVO “Stop mobbing” pokreće kampanju “Nisi sama, ćutanje te neće zaštititi” kroz uspostavljenu Mrežu za podršku prijaviteljima seksualnog uznemiravanja i diskriminacije na radnom mjestu.
Saopštili su to članovi Udruženja na okruglom stolu “Seksualno nasilje – stvaranje sigurnog okruženja” koje je održano u Banjaluci uz podršku Helsinškog parlamenta građana Banjaluka.
Na skupu su prisustvovali predstavnici različitih organizacija i institucija koji su aktivno diskutovali o ovom važnom pitanju.
Vesna Iliktarević, PR menadžer Helsinškog parlamenta građana Banjaluka, prilikom obraćanja učesnicima i predstavljanja teme okruglog stola istakla je da je njihov cilj da se u što više zakona implementira pojam seksualne iznude. Navela je da je primjetna dobra volja nadležnih da dođe do izmjena ovih zakona, tako da su to naredni koraci, da što više se upoznaju nosioci vlasti i zakonodavnih politika da neko prepozna kolika bi važnost bila da to uđe u zakone. Naglasila je da je edukovanje javnosti o ovom problemu i da društvo bude društveno senzibino, ali najviše prema žrtvama, da žrtve nisu stigmatizirane, da ne snose sramotu i stid.
Anica Ramić, predsjednica Udruženja građana “Stop mobbing” Trebinje navodi da projekat nosi naziv „Nisi sama, ćutanje te neće zaštititi“, i da sam naziv projekta govori o čemu se radi, ako ćutiš ne možeš se zaštiti. Poboljašan pristup pravdi za one koji prijavljuju seksualno zlostavljanje i diskriminaciju na radnom mjestu kroz pružanje pravovremene multidisciplinarne podrške tokom samog prijavljivanja, je opšti cilj ovog projekta .
Urađena anketa sa građanima i javnim institucijama o tome koji su mehanizmi zaštite od seksualnog uznemiravanja je pokazala da malo ko zna o svemu tome. Na pitanja kome biste se vi obratili, oni su rekli: radnom kolegi, koleginici, znači plaše se reći onome ko ih može zaštititi, nemaju povjerenje u šefove, institucije i one koji bi trebali da ih štite.
Poslodavac u cilju stvaranja uslova neophodnih za zdravu i bezbjednu radnu okolinu, mora da organizuje rad na način kojim se sprečava pojava zlostavljanja na radu i da organizuje edukaciju osoblja i predstavi im Pravilnik o zaštiti od zlostavljanja na radu .
Uznemiravanje na radnom mjestu je danas jako aktuelna tema, o kojoj niko ne govori, nažalost istakla je Ramićeva.
Esad Bećirović, predsjednik Centra za razvoj civilnog društva iz Doboja, pravni savjetnik UG „Stop mobbing“ predstavio je neformalnu mrežu organizacija civilnog društva koje će dati podršku, odnosno savjetovanje žrtvama seksualnog uznemiravanja u okviru projekta „Nisi sama, ćutanje te neće zaštititi“. Pojasnio je da je u Zakonu o zaštiti od uznemiravanja na radnom mjestu RS, koji je iz 2021. godine, objašnjeno šta je sve propisano kao uznemiravanje na radu, te koji su rokovi za podnošenje prijave za uznemiravanje na radu.
Svi poslodavci, koji imaju 15 i više radnika, bili su obavezni da donesu pravilnik, odnosno Akt koji reguliše zaštitu lica koja prijavljuju nasilje na radnom mjestu. Predviđen je interni postupak podnosilaca zahtjeva, unutar tog subjekta, i eksterni, kada se postupak vodi pred Agencijom za mirno rješavanje sporova.
Murisa Marić, izvršna direktorica Udruženja građana DON Prijedor, saradnik na projektu istakla je da se o ovom zakonu i pravilnicima ništa ne zna, da je urađeno samo radi zadovoljenja forme. Imamo zakone, ali njihova implementacija nije lagana. Problem je jer nisu obučene sudije i drugi koji bi trebali biti”.
Seksualno uznemiravanje mogu spriječiti i obrazovni programi u osnovnoj, srednjoj školi i na fakultetu i na radnom mjestu. Potrebno je organizovati edukaciju o pitanju rodne ravnopravnosti, štetnosti diskriminacije, seksualnnog uznemiravanja u osnovnim i srednjim školama, raditi na podizanju i jačanju svijesti stanovništva o štetnosti diskriminacije, seksualnnog uznemiravanja kao negativne društvene pojave.
Ostali učesnici okruglog stola su istakli važnost edukacije stanovništva o seksualnom nasilju i potrebu za stvaranjem sigurnijeg okruženja u kojem žrtve mogu sigurno prijaviti slučajeve nasilja.