Na srednji vijek se obično gleda kao na mračan period.
Ipak u tih deset vijekova su osmišljeni i razvijeni brojni izumi koji su utrli put ka renesansi i velikom napretku na mnogim poljima. A ovo su neki od najznačajnijih.
1. Instrumenti za navigaciju
Tokom srednjeg vijeka napravljen je veliki iskorak kada su navigacioni instrumenti u pitanju. Među najznačajnije spadaju krmeno kormilo – pomoglo da se brodovima lakše upravlja, zatim latinsko jedro – omogućilo plovidbu u smjeru suprotnom od vjetra, kobilica – činila plovila stabilnijim i magnetni kompas – omogućio precizniju orijentaciju. Svi ovi izumi su učinili plovidbu na otvorenom moru pouzdanijom i sigurnijom, a samim tim je trgovina između dalekih i udaljenih mjesta bila moguća, kao i istraživanje novih puteva i nepoznatih obala.
2. Štampa
Johan Gutenberg se smatra ocem moderne štampe. Iako je već postojalo nekoliko značajnih otkića u štamparskim tehnikama njemački zlatar je usavršio i razvio sistem pokretnih slova koji je već postojao od 8. vijeka u Kini i Koreji, upotrebu ručne sprave za livenje slova i umnožavanje neograničenog broja primjeraka. Poboljšanja koja je primijenio su omogućila veću proizvodnju i smanjenje troškova, što je uz upotrebu papira pisane dokumente učinilo dostupnim mnogo široj javnosti. Ovo se danas smatra prekretnicom u drugom milenijumu, i početni trenutak razvoja renesanse, reformacije, prosvetiteljstva i naučne revolucije.
3. Mehanički sat
Prije ovog velikog izuma iz srednjeg vijeka, vrijeme se mjerilo uz pomoć raznih instrumenta kao što su sunčani, pješčani i vodeni satovi. Nakon početka 14. vijeka, on je omogućio uniformisano mjerenje vremena i izmijenio način kvalifikacije rada i plaćanja. Iako su prvi mehanički satovi bili netačni zbog trenja mehanizama, tokom renesanse su toliko poboljšani da su za svakim danom zaostajali svega jedan minut.
4. Stakleni prozori
Iako staklo nije izum srednjeg vijeka, u ovom periodu je počelo da se upotrebljava u praktične svrhe zahvaljujući sve većem broju staklarskih radionica širom Evrope. Jedna od najvažnijih novina bila je stavljanje stakla na prozore umjesto neprozirnih materijala, poput tkanina ili tapiserija. Ovo je omogućilo “ulazak” prirodne svjetlosti u domove i održavanje temperaturu unutar njih.
5. Optički instrumenti
Ekspanziju industrije stakla pratio je i razvoj sočiva. U srednjovjekovnoj Evropi, jedan monah je dobio brilijantnu ideju da pričvrsti par konveksnih sočiva za okvir i tako stvorio prve naočare u istoriji. Iako su u početku bile dostupne nekolicini, na kraju su postale popularne i znatno olakšale život onima koji imaju problema sa vidom. Tokom renesanse, naučna upotreba sočiva dovela je do pronalaska prvih teleskopa.
6. Laboratorijski instrumenti
Arapi su bili pioniri u proizvodnji onoga što bi smo danas nazvali laboratorijskim instrumentima. Stvaranje aparata za destilaciju, menzura i drugih specijalizovanih dijelova omogućilo je razvoj praktične hemije i proizvodnju alkohola, parfema i drugih proizvoda koji bi se mogli koristiti u naučne svrhe ili u svakodnevnom životu.